35 000-letnia figurka z kości słoniowej z jaskini Vogelherd

W 1931 roku, podczas wykopalisk prowadzonych przez archeologa Gustava Rieblinga w jaskini Vogelherd w południowych Niemczech, odkryto wyjątkowy artefakt - niewielką figurkę konia wyrzeźbioną z kości słoniowej mamuta. Ta znaleziona figurka, znana dziś jako Koń Vogelherd, jest uważana za najstarszą znaną rzeźbę konia, którą stworzył anatomicznie współczesny człowiek (Homo sapiens) około 35 000 lat temu.

Opis figurki

Figurka, której wysokość wynosi około 2,5 centymetra, a długość 4,8 centymetra, cechuje się niezwykłą dbałością o detale. Rzeźbiarz dokładnie oddał takie elementy jak usta, nozdrza, oczy i grzywę konia. Chociaż głowa konia jest w pełni zachowana, wszystkie cztery nogi zostały odłamane, co sugeruje, że figurka mogła ulec uszkodzeniu w wyniku naturalnych procesów zachodzących w jaskini przez tysiąclecia. Bradshaw Foundation, która dokumentuje to znalezisko, stawia pytanie, czy rzeźba przedstawia ogiera próbującego zaimponować klaczy, czy może konia odpierającego atak drapieżnika.

Kontekst historyczny i kulturowy

Jaskinia Vogelherd była zamieszkana przez lud oryniacki, jedną z najwcześniejszych grup Homo sapiens w Europie, która żyła w okresie od 43 000 do 35 000 lat temu. Obecność oryniaków na tym obszarze na krótko pokrywa się z okresem zamieszkiwania przez neandertalczyków, co sugeruje możliwość ich wzajemnego kontaktu i wpływu kulturowego.

Oryniacy byli zaawansowanymi łowcami-zbieraczami, co potwierdzają liczne znaleziska z jaskini Vogelherd. Oprócz figurki konia odkryto tam setki kamiennych narzędzi, takich jak ostrza i skrobacze, które świadczą o wysokim poziomie umiejętności w obróbce kamienia. Znalezione kości zwierzęce oraz kawałki kości słoniowej, w tym koraliki pomalowane czerwoną ochrą, wskazują na złożoność ich życia codziennego oraz rozwinięte praktyki artystyczne.

Znaczenie figurki w kontekście sztuki paleolitycznej

Figurka konia z Vogelherd jest przykładem wczesnej sztuki mobilnej, charakterystycznej dla kultury oryniackiej. Tego rodzaju artefakty były często przenoszone przez ludzi, co sugeruje ich rolę nie tylko dekoracyjną, ale również symboliczną. Rzeźby takie mogły pełnić funkcję amuletów, narzędzi rytualnych bądź obiektów handlowych.

Odkrycie tej figurki rzuca światło na duchowy i artystyczny świat oryniaków. Precyzja wykonania i realistyczne oddanie szczegółów anatomicznych zwierzęcia świadczą o głębokiej obserwacji natury i umiejętności przekształcania tych obserwacji w trwałe formy artystyczne.

Wpływ na współczesne badania

Koń Vogelherd jest nie tylko cennym eksponatem w kolekcji archeologicznej, ale również kluczem do zrozumienia początków sztuki i kultury Homo sapiens w Europie. Badania nad tego typu artefaktami pozwalają archeologom i antropologom na rekonstrukcję sposobów życia, wierzeń oraz interakcji społecznych w epoce górnego paleolitu.

Współczesne technologie, takie jak skanowanie 3D i analiza izotopowa, umożliwiają dokładniejsze badanie struktury i materiałów użytych do wykonania figurki, co z kolei dostarcza nowych informacji na temat technik obróbki i źródeł surowców w prehistorycznych społecznościach.

Podsumowanie

Figurka konia z jaskini Vogelherd to wyjątkowy zabytek, który oferuje wgląd w życie i sztukę naszych przodków sprzed 35 000 lat. Jej odkrycie i badanie nie tylko wzbogaca naszą wiedzę o przeszłości, ale także inspiruje do dalszych poszukiwań i ochrony dziedzictwa kulturowego ludzkości. W miarę jak rozwijają się metody badawcze, możemy spodziewać się, że takie znaleziska jak Koń Vogelherd będą nadal dostarczać cennych informacji o dawnych społecznościach i ich świecie.

fot. Museopedia; Wikipedia; Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International license.