Rewolucyjne reformy w niemieckim świecie sztuki

Niemieckie muzea stoją przed nową rzeczywistością, gdy minister kultury Claudia Roth wprowadza śmiałe reformy dotyczące dzieł sztuki zrabowanych przez nazistów. Według doniesień z "Art Newspaper", kluczową zmianą jest konieczność skierowania się do krajowej komisji doradczej ds. dzieł sztuki zrabowanych, jeśli muzeum pragnie otrzymać finansowanie od rządu federalnego. To zaledwie jedna z wielu innowacji mających na celu wzmocnienie roli organu krajowego.

Niemniej jednak, nie wszędzie w Niemczech reformy te zostały entuzjastycznie przyjęte, a szczególnie w Bawarii.

Jedną z kluczowych zmian jest nowa procedura przedstawiania sporów dotyczących kwestionowanych dzieł przed krajową komisją doradczą. Roth dąży do tego, aby tylko jedna strona mogła przedstawić spór panelowi, zamiast obecnej sytuacji, gdzie obie strony muszą wyrazić zgodę – co było głównym powodem ograniczonej liczby zaleceń wydanych przez komisję przez ostatnie dwie dekady.

Wszystkie te zmiany wymagają jednak porozumienia między niemieckim ministerstwem kultury, a 16 krajami związkowymi. Według informacji z "Art Newspaper", minister kultury Bawarii Markus Blume naciska na to, aby każda reforma panelu towarzyszyła nowej ustawie dotyczącej restytucji dóbr kulturalnych utraconych w czasach nazizmu. Roth sprzeciwiła się temu, obawiając się, że opracowanie nowego prawa zajmie zbyt wiele czasu.

Nie bez znaczenia są również rozmowy dotyczące przedawnienia dóbr kultury zrabowanych przez nazistów. Obecnie obowiązujące przepisy przewidują, że osoba nabywająca przedmiot w dobrej wierze może zatrzymać go po dziesięciu latach posiadania. Ministerstwo Rotha prowadzi obecnie negocjacje z ministerstwami sprawiedliwości i finansów w celu wprowadzenia zmian w niemieckim kodeksie cywilnym, mających na celu zniesienie tej ustawy.

W kontekście tych zmian, jednym z najbardziej donośnych sporów jest sprawa Portretu Madame Soler Pabla Picassa z 1903 r. w Państwowych Zbiorach Malarstwa Bawarskiego. Obraz ten, będący przedmiotem sporu, został przedstawiony krajowej komisji doradczej przez spadkobierców żydowskiego bankiera Paula von Mendelssohna-Bartholdy’ego. Po interwencji Rotha w sprawie spornej własności, obraz został usunięty z ekspozycji w muzeum Pinakothek der Moderne w Monachium w marcu ubiegłego roku.

Claudia Roth wyraźnie wzywa rząd Bawarii do podjęcia działań w sprawie Bawarskich Państwowych Zbiorów Malarstwa, aby zgodziły się na odwołanie się do Komisji Doradczej. "To już naprawdę spóźnienie" – stwierdziła, sugerując konieczność przyjęcia nowej ustawy o restytucji. Przed usunięciem portretu znajdował się on w muzeum przez prawie sześć dekad, co podkreśla wagę i znaczenie wprowadzanych reform dla niemieckiego dziedzictwa kulturowego.

na podstawie: ARTnews