Niemiecka grabież antyków z Wyspy Samos

W ostatnich latach niemieccy badacze przeprowadzili gruntowne dochodzenie w sprawie zbiorów antyków znajdujących się w berlińskich muzeach, odkrywając ich pochodzenie z wyspy Samos w Grecji. Opublikowany niedawno raport, zawarty w książce "Konstantynopol – Samos – Berlin: Konfiskata, Podział Znalezisk i Tajny Eksport Antyków na Zacisze Pierwszej Wojny Światowej", szczegółowo dokumentuje grabieże, które miały miejsce od końca XIX do początków XX wieku.

Wieloletnie badania ujawniły, że około 250 antyków zostało wykradzionych z Samos. Książka, złożona z eseistycznych analiz, rekonstruuje historię wykopalisk prowadzonych przez ówczesne Muzea Królewskie (dziś Narodowe) w Berlinie na Samos. Autorzy nie tylko opisują częściowo nielegalny eksport znalezisk archeologicznych, ale także analizują sposób, w jaki niemieccy aktorzy próbowali czerpać korzyści z niestabilności politycznej w tamtym okresie.

Według raportu, tylko około 20 z 250 obiektów zostało legalnie pozyskanych na mocy porozumienia między Muzeami Królewskimi w Berlinie a księciem Samos, Andreasem Kopasesem. Reszta, w tym wspaniałe posągi takie jak Ornith z grupy Geneleos czy Cheramyes Kore, została przeniesiona do Berlina nieoficjalnie lub nawet nielegalnie.

Nielegalny eksport był powszechną praktyką. Drobne znaleziska wysyłano do Berlina pocztą międzynarodową, podczas gdy większe artefakty i rzeźby transportowano firmami spedycyjnymi bez wiedzy lokalnych władz.

Chociaż część znalezisk została legalnie sprowadzona do Niemiec pod nadzorem archeologów, dokumenty archiwalne świadczą o tym, że nielegalny eksport był preferowaną opcją.

Niemcy obecnie prowadzą rozmowy z Grecją w sprawie możliwego zwrotu skradzionych antyków. Christina Haak, zastępca dyrektora generalnego muzeów państwowych, zauważyła, że ​​nawet ponad 100 lat później niesprawiedliwość tamtego okresu pozostaje niesprawiedliwością.

Warto także przyjrzeć się historii samej wyspy Samos. Położona na wschodnim Morzu Egejskim, była ona bogatym i potężnym miastem-państwem, szczególnie znanym z winnic i produkcji wina. To na Samos znajduje się Pitagoreion i Heraion, wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Nie jest to jednak tylko miejsce historycznych odkryć, ale także narodzin słynnych postaci takich jak Pitagoras czy Melissus.

Współczesne rozmowy dotyczące zwrotu skradzionych antyków są krokiem w kierunku naprawienia błędów przeszłości i uznania kulturowego dziedzictwa Grecji, które przez wiele lat było źródłem inspiracji dla ludzkości.